Davranış:
Fizikî çevreden gelen uyarımlar, istekler, duygu ve düşünceler karşısında insanların
gösterdiği tepkiye denir.
Örnek: Sıcak havanın rahatsızlığından kurtulmak isteyen insanın herhangi bir
soğutucu kaynağını (klima) çalıştırmaya yönelmesi, bir davranıştır.
Tip: Aynı cinsten bütün varlıkların veya nesnelerin temel özelliklerini büyük ölçüde
kendinde toplayan kişilik yapısına tip denir.
Örnek:
Davranışlarını denetleyebilen ve öfkesini açığa vurmayan kimseye Sakin Tip denir.
İnsanlar arasındaki davranış farklılıklarının sebepleri ve kişilik farklarının insan
davranışı üzerindeki etkisi incelenmiş, insanlar arasında mizaç, karakter ve davranışları
bakımından büyük ayrılıklar olduğu görülmüştür. İnsanların, kişiliklerine göre farklı
olaylardan zevk aldıkları veya sinirlendikleri tespit edilmiştir. Bir grup tipin zevk aldığı
davranışlardan bir başka grup sinirlenebilir ve hoşlanmayabilir.
Tesislere çeşitli karekterlerde konuklar gelebilir.Tesiste çalışan personelin bu değişik
konuk tiplerine hizmet etmesi gerekmektedir. İnsana hizmet işlerinde çalışan bir personelin
işinde başarılı olabilmesi için, çok değişik mizaç ve istekleri olan insanların özelliklerini
tanıması ve onlara karşı nasıl davranması gerektiğini bilmesi gerekir. Bir konuğun istediği
hizmet biçimi bir başkası için beğenilmeyen hizmet olabilir. Bir konuk için uygun olan
davranış, bir başkası için uygunsuz olabilir. Ayrıca özel davranışı gerektiren, bir takım
ihtiyaçları olan konuklar da olabilir. Hizmet sektöründe özellikle turizmde çalışan bir kişinin
başta gelen görevi, her konuğun özelliklerini anlamak ve onlara istedikleri hizmeti tam
sunabilmektir.
Personelin konukları tanıyabilmesinin en iyi yolu, onlara hizmet etmesidir. Çok sayıda
konukla yüz yüze bir ilişki içinde olan personel, hizmet sırasında konukları gözlemlemeye ve
onları tanımaya çalışmalıdır.
Tesislere gelen konuk tipleri birbirinden çok farklı olacağı gibi beklentileri de
farklıdır. Personel, bu tiplerin tam bir sınıflandırmasını yapamayabilir. Bu sebeple, konuk
tiplerinin belli başlı davranışları, istekleri ve beklentileri aşağıda açıklanmıştır.
1. Konuğun Konaklama Tesisinden Beklentileri
İnsanlar; dinlenme, eğlenme, merak, macera arama, spor, sağlık, kültür, eğitim ve dini
sebeplerle ikamet ettikleri yerlerden başka yerlere giderler. Seyahat sebebiyle gittikleri
yerlerde barınma, yeme vb. ihtiyaçlarını konaklama tesislerinde giderirler.
Konukların gideceği yeri seçmede, gideceği yer ile ilgili beklentilerin oluşmasında,
gittiği yerde davranışlarının belirlenmesinde, isteklerinin doyuma ulaşmasında, içinde
yetiştiği şartlar ve gideceği yer konusunda edindiği bilgiler önemlidir.
Konuk beklentileri, bir ölçüde arzuların ve alışkanlıkların sonucudur.Konuk, bir
takım isteklerini karşılamak için konaklama tesisine gelir. Bu sürenin bitiminde, tesisin
kendisini hedeflediği amaca ulaştırmasını bekler.Konuklar, her şeyden önce geldikleri tesiste konakladıkları süre boyunca, uluslararası
standartlara göre, sınıfına uygun hizmetten faydalanmak isterler.
Konuğun tesise geldiği andaki ilk beklentileri:
- İlgiyle karşılanmak
- Güler yüz görmek
- Giriş (check/ın) işlemlerinin hızlı yapılması
- Yaptırdığı rezervasyona uygun bir konaklama
- İsteklerinin bekletilmeden yerine getirilmesi
Konukların Tesise Geliş Sebepleriyle Ilgili Olarak Beklentileri
Merak duygusuyla ve yeni yerler görme isteğiyle gelen konuklar:
Alıştıklarının dışında bir çevre, değişik tarih, toplum ve kültür yapılarını
görmeyi beklerler.
Dinlenme ve eğlenme isteği ile seyahat eden konuklar:
Geldikleri yerde
gürültüsüz, hareketsiz, sakin bir ortam bulmayı bekler. Dinlenmek amacıyla
gelen konukların çoğu, çalışma ortamında uymak zorunda oldukları katı
kurallardan uzaklaşmak ve serbest kalmak için ortam değiştirirler. Bu nedenle
konuk; rahat hareket edebilmeyi, istediğini yapabilmeyi, buna karşılık, kendine
hoşgörü gösterilmesini ister. Bu tip konukların, bir başka beklentisi de çeşitli
bürokratik ve idari uygulamalardan kurtulma isteğidir.
Yaşamının her anı, katı kurallar ve çeşitli idarî işlemler içinde geçen bir insan, hiç
olmazsa, dinlenmeyi, eğlenmeyi, gönlünce ve istediği gibi hareket etmek istediği süre
içerisinde bu işlemlerin en aza indirilmesini ister. Gittiği yerde ona çeşitli engeller
çıkarılması, birçok formlar doldurup imzalatılması, konuğu sıkar ve bıktırır.
Dini sebeple gelen konuklar:
İnandıkları dinle ilgili kutsal yerlere turların
düzenlenmesini, buraları ziyaret etmek ve dini eserleri görmek isterler.
Kültür ve eğitim isteği ile seyahat eden konuklar:
Geldikleri ülkenin manevi
değerlerini, gelenek ve göreneklerini, yaşantılarını, düşünce biçimlerini ve sanat
varlıklarını görmek isterler. Tesis bu tip konuklara isteklerine uygun (antik
kentler, camiler vb) turlar düzenler, ülkenin milli yemeklerini ve içeceklerini
milli kıyafetlerle sunar. Halk dansları ve halk müziği ile ilgili animasyonlar
düzenler.
Macera arama nedeniyle seyahat eden konuklar:
En çok bu arzularına
kavuşmak isterler. İşletme, konuğun heyecan duyabileceği tehlikeli bir zirveye
tırmanabileceği, rafting, su altı dalışı vb faaliyetleri gerçekleştirebilecek tur
programları yaparak bu tip konukların beklentilerini yerine getirir.
Spor ve sağlık sebepleriyle gelen konuklar:
Konakladığı tesisin sörf, tenis,
golf, basketbol vb imkanlar sunmasını bekler. Sağlık için doğal kaynaklardan
(termalizm, klimatizm) faydalanma imkanı beklerler.
Taklit ve gösteriş için gelen konuklar:
Tesis personeli tarafından verilecek
hizmetin, gösterişli, olmasını ve kendilerine farklı davranılmasını beklerler.
Çünkü dönüşlerinde yaptıklarını anlatarak övünürler.
İş amacıyla gelen konuklar:
Kalış süreleri boyunca tesiste daha verimli
çalışmak için hizmetlerin kaliteli ve eksiksiz olmasını beklerler. Ayrıca bu
konuklar, işlerinden artan zamanları da eğlenceli faaliyetlerle geçirmek isterler.
Konukların isteklerinden ve ihtiyaçlarından kaynaklanan beklentileri
yanında alışkanlıklarından kaynaklanan beklentileri de vardır.Bunlar:
Konuklar gittikleri yerlerde sağlıklı, rahat, ve iyi şartları bulmayı
beklerler.Yabancı olmakla birlikte, rahat edebilmek ve yabancı olmanın verdiği
rahatsızlığı, atabilmek için alıştıkları ve tanıdıkları bir ortam ararlar. Bir çok
konuk, kendi ülkelerindeki şartların aynen taklit edildiği, alışık olduğu
yemeklerin verildiği, konaklama yerlerinde kalmak ister.Yabancılık durumunun
verdiği duygu, güvensizlik duygusudur. Bu nedenle konuk güvenli ortam arar ve
bekler.
Konuklar arasındaki ayrılıklara rağmen birçoğunun ortak beklentisi; sağlık,
konaklama, yiyecek ve içecek temizliği gibi konulardır. Evlerinde yemedikleri değişik
yemekleri, içki ve eğlenceyi ararlar. Mönülerin zengin ve lezzetli olması öncelikli
beklentileridir.
Konuklar, hijyen ve sanitasyonla ilgili şartların eksiksiz yerine getirildiği ve
sorunlarının çözüldüğü, konaklama tesisleri isterler.Konukların, en önemli beklentilerinin hizmet olması bir araştırma şirketinin yapmış
olduğu anket sonucuna bakıldığın da daha iyi anlaşılır.
İşletme Konuklarını Neden Kaybeder?
- Konuk ölümünden dolayı: % 1
- Konukların, taşınmasından dolayı: % 3
- Yeni alışkanlıklar edinmesinden dolayı: % 5
- Konukların, fiyatlar yüksek bulmalarından dolayı: % 9
- Konukların ürün konusunda hayal kırıklığına uğramalarından dolayı: % 14
- Konukların hizmetten tatmin olmamalarından dolayı: % 68
Konukların beklentilerini ve bu beklentileri karşılama oranı son derece önem
taşımaktadır. Beklentilerden bazıları; güvenilirlik, ilgilenme ve yardımcı olma, nezaket,
konuğu anlamak ve çözüm üretmektir. Şunu unutmamalıyız ki, tesis ne kadar güzel olursa
olsun, en kaliteli malzemeyi kullanmış olsa da konuk memnun olmadığı taktirde, o tesisin iç
ve dış güzelliğini görmeyecektir.
Konukların isteklerini iyi karşılayan ve bu istekleri önceden tahmin edebilen tesisler
kendilerine sadık konuk kazanma yolunda çok önemli bir avantaj sağlayabilirler. Yeni konuk
edinmenin maliyeti, eski konuğu memnun etmekten daha yüksektir. Konuğa kaliteli hizmet
sunmak, onlar hakkında bilgi toplamak ve onları etkileyenleri belirlemek tesisin amacı
olmalıdır. Sadık konukların hangi konuklar olduğununun araştırılması, hizmet endüstrisi
tesisleri için rekabet ortamında en önemli stratejilerdendir.
2.Konuk Tiplerinin Karakter Özellikleri Ve Personelin Konuğa
Davranış Şekilleri
Kötümser konuğun karakter özellikleri: Bu tip konuklar, her şeyin kötü tarafını
görürler ve her şeyde kusur ararlar. Durumlarından genellikle memnun değildirler ve sürekli
yakınırlar. Her olayda kendilerini üzen bir taraf bulurlar. İşletmenin veya personelin
mükemmel olması bunlar için önemli değildir. Her zaman ve her yerde eksik ararlar,
kişiliklerinden dolayı mutlu olamazlar. Hiçbir zaman iyi olan bir şeyi taktir etmezler. Onlara
göre iyi yoktur.
Personelin konuğa davranışı: Kötümser tipli konukların hizmetten memmun edilmesi
zordur. Personelin başarılı olabilmesi için bütün yeteneklerini ortaya koyması gerekecektir.
Personel böyle konuklardan takdir beklememeyi bilmelidir. Hiçbir şekilde çalışmalarındaki
motivesini bozmamalıdır.
Titiz konuğun karakter özellikleri: Titiz konuklar; her şeye dikkat ederler ve en
iyisini isterler. Tesiste verilen hizmetin tam ve eksiksiz olması gerekir. Küçük kusurlarda
bile iyiniyet göstermezler. Ayrıca hiçbir olaya da olumlu bakmazlar. Hijyen ve sanitasyona
çok önem verirler. Bu tip konuklarımıza göre her yer tertemiz olmalıdır. Sağlıklarına çok
önem verirler, yiyeceklerine ve içeceklerine özel itina gösterirler. Her şeyde damaklarına
uygun lezzet ve tazelik ararlar. Mutfak ve servis personelinin kılık kıyafetlerine çok dikkat
ederler. Küçük hataları insanların yüzüne rahatlıkla söylerler. Bu titizliğin sonucu beğendiği
hizmeti taktir eder ve personeli över.
Personelin konuğa davranışı: Bu tip konukları memmun etmek zor bir iş olduğundan
böyle bir konuğa hizmet etmek bir görevlinin işini oldukça güçleştirir. Konusuna hakim
olan, işletme prosedürlerini eksiksiz yerine getiren bir personel her zaman titiz konukla iyi
bir iletişim kurar. Bu tip konuklar, görevini mükemmel yapan personeli taktir eder.
Personeli överek, onun kendisine olan güvenini ve saygınlığını kazanmasını sağlar.
Kendini beğenmiş konuğun karakter özelliği: Bu tip konuklar; bilgi ve yeteneklerinin
herkesten üstün olduğunu düşünürler. Çevresindekilere karşı küçümseyici tavır sergilerler.
Kişilerle alay eden ve kişileri aşağılayan davranış gösterebilirler.
- Sosyal (Dışa dönük) Konuk:
Sosyal konuğun karakter özellikleri: Personelin konuğa davranışı: Sosyal konuklara
hizmet etmek zevktir. Güzel olan her hizmeti anında ödüllendirirler. Cömert oldukları için
bol bahşiş verirler. Bazen personelin de kendileriyle uzun sohbet etmelerini ve eğlencelere
katılmalarını isterler. Bu gibi durumlarda işletme prosedürlerine uygun davranmak gerekir.
- Çekingen (İçe dönük) Konuk:
Çekingen konuğun karakter özellikleri:Bu tip konuklar; içine kapanık, utangaç ve
daha çok kendi içyapısıyla ilgilenen konuklardır. Bu konuklar çoğunlukla grup içine
girmezler, sessiz ve yalnız kalmayı tercih ederler. Herhangi bir durumdan memmun
olmadıkları zaman bunu belirtmekten hoşlanmazlar. Bu sebepten dolayı herhangi bir
tartışmaya girmezler. Fakat memmuniyetsizlik artınca hiç beklenmedik bir anda küçük bir
sebepten ciddi bir çıkış yapabilirler.
Personelin konuğa davranışı: Bu tip konuklara hizmet ederken, yapılan hizmetten
memmun olup olmadıkları anlaşılmaya çalışılmalıdır. Çünkü bu tip konuklar hizmetten
hoşnutsuzluklarını açıkça ortaya koymazlar. Bu tip konuklara karşı çok dikkatli olunmalı
onların tesisten memmun ayrılmaları sağlanmalıdır.
- İyimser, Nazik ve Alçakgönüllü Konuk:
İyimser, nazik ve alçakgönüllü konuğun karakter özellikleri: Bu tür konuklarla
çalışmak kolaydır. Burada bulunmaktan memnundur ve bunu gösterirler, her hatada
bağırmazlar. Hoşgörülüdürler ve herşeyin iyi tarafını görürler. Küçük sorunları dert etmezler
ve şikayet etmezler. Konukların büyük çoğunluğunun bu gruba girmesi çalışanlar için büyük
şanstır. Geldikleri sosyal çevre nedeniyle konuşmalarında çok titiz davranırlar. Uyulması
gereken görgü kurallarını bilirler. Çalışanlara karşı davranışlar nazik ve saygılıdır.
Düşüncelerinde ısrar etmez, diğerlerinin fikirlerini de onaylarlar.
Personelin konuğa davranışı: İyimser tip konuklara hizmet bir zevktir. Bu tipler,
personele yakınlık gösterir ve personelle iletişim kurmak isterler. İyi niyetleri kötüye
kullanılmamalıdır.
Şüpheci konuğun karakter özellikleri: Bu tip konuklar, tesisteki diğer kişilerin
bencil ve çıkarcı olduklarını, kendilerine zararları olabileceğini düşünen kişilerdir. Kendileri
dışındaki herkesten şüphelenirler ve bu insanların kendilerini aldattığını veya aldatmaya
çalıştığını düşünebilirler. Davranışları genel olarak kendilerini savunmaya yöneliktir.
Şüpheci konuklar tatil için seçtikleri konaklama tesisinde kendilerine kötü konumlu odanın
verildiğini, alışveriş yaptıkları mağazada kandırıldıklarını, gerçek yerine sahte malın
kendilerine verildiğini, restoranda yedikleri yemeğin iyi olmadığını, kendilerinin devamlı
olarak aldatılabileceğini düşünürler
Personelin konuğa davranışı: Bu nedenlerle hayatlarını devamlı bir gerilim içinde
yaşarlar. Bu tip konukları memnun etmek için özen gösterilmesi gerekir.
Öfkeli konuğun karakter özellikleri: Bu tip konuklar, çok küçük olaylarda dahi
isteklerinin yerine getirilmeyişine çabucak sinirlenebilen insanlardır. Aniden seslerini
yükseltip tartışmaya başlarlar. Bu tip insanlar bazen istemedikleri halde etraflarındaki
insanları öfkeli davranışları yüzünden kırarlar ve olay sonrası pişmanlık duyarlar. Öfkelerini
kişilikleri gereği kontrol edemezler. Bu nedenle sık sık olaylara karışırlar.
Personelin konuğa davranışı: Bu tip konuklara görevli personel hizmet ederken
özellikle dikkat etmelidir. Görevli personel bu tip konuklar ve olaylar karşısında
soğukkanlılığını koruyarak saygılı ve nazik hareketlerle konuğu ikna etmeyi başarmalıdır.
Telaşlı konuğun karakter özellikleri: Bu tip konukların genelde panik atak
özellikleri vardır. Herhangi bir olayla karşılaştıkları zaman çabucak telaşlanan ve ne
yapacaklarını bilmeyen insanlardır. Bu tip konukların restoranlarda yemek yerken panikleri
yüzünden üstlerine içeceklerini döktükleri, servis malzemelerini düşürdükleri ve kırdıkları
olur. Bu tür davranışları yüzünden diğer konukları heyecanlandırırlar, bazen istenmedik
hareketlere de sebep olurlar.
Personelin konuğa davranışı: Telaşlı konuklara, hizmet etmek onları memnun
etmek, yatıştırmak ve sakinleştirmek, görevli personel için zor işlerden biridir. Bu tipleri
telaşlandıracak bir olay meydana geldiğinde personel ilk önce onu yatıştırmalı, olaylara
soğukkanlılıkla yaklaşmalıdır.
Dalgın ve unutkan konuğun karakter özellikleri: Bu tip konuklar; dalgın ve
unutkan insandırlar. Randevularını unuturlar, genelde yemek sonrası eşyalarını yemek
masasında unuturlar.
Personelin konuğa davranışı: Bu tip konuklara, görevli personel yardım ederek
onları memmun edebilir. Böyle bir konuğa belli bir saatte uyandırma isteyip istemediği
sorulmalıdır. Böyle bir davranış konukları memmun edecektir. Görevli personelin konuğu
tanıyarak yemek yedikleri, havuz kenarında dinlendikleri yerlerde bir şey unutup
unutmadıklarına dikkat etmesi ve unuttuklarında kendilerine eşyalarını vermesi konuğu
memnun eder.
Konuğun karakter özellikleri: Bu tip konuklar, genel isteklerinin kesin olarak yerine
getirilmesini isteyen insanlardır. Herhangi bir konuda kendinin hatalı ya da kusurlu
olabileceğini kabul etmezler. Tesiste yer olmadığı halde, kendisine yer bulunmasını isterler.
Bütün uyarılara karşın, tesis içinde kurallara uymazlar, çimlere basılmayacak yerde çimlere
basarlar. Sigara içilmeyecek yerde sigara içmeye çalışırlar.
Personelin konuğa davranışı: Bu tip konuklar herhangi bir olayda kendisinin hatalı
olduğunu asla kabul etmez; doğru, kendisinin inandığı doğrudur. Otel kurallarına aykırı
hareket ederler. Görevli personel bu tip konuklara hizmet yaparken görevinde anlayışlı,
sabırlı olmalıdır.
Kaynak:
MEGEP
KONAKLAMA VE SEYAHAT
HİZMETLERİ
KONUK TİPLERİ VE DAVRANIŞLARI MODÜLÜ